هر کسی که در دنیای نرم افزار سر رشته ای داشته باشد با نرم افزار های متن باز ، کد باز یا اوپن سورس (Open Source) آشنا است. نرم افزار هایی مانند سیستم عامل لینوکس یا پایگاه داده MySQL از این دست از نرم افزار ها هستند. مرورگر محبوب فایرفاکس (FireFox) و حتی قسمتی از سیستم عامل اندروید از نوع نرم افزار های متن باز هستند. اما تا به حال چیزی در مورد سخت افزار متن باز شنیده اید؟ آیا این مفهوم برای شما مفهوم غریبی است؟ با ساختنی همراه باشید تا بیشتر در مورد سخت افزار های متن باز بدانید.
متن باز (Open Source) چیست ؟
به شکل خلاصه ، محصولات متن باز محصولاتی هستند که شما را قادر می سازند که کد منبع یا طراحی آن ها را مشاهده کرده و تغییرات دلخواه خود را در آن ها ایجاد کنید. اشکالاتشان را رفع کنید، آن ها را برای خود سفارشی سازی کنید و یا حتی نسخه خودتان از آن ها را روانه بازار مصرف نمایید!
سخت افزار متن باز می تواند یک جسم فیزیکی مانند همین برد های معروف آردوینو باشد . – در ساختنی پروژه های آردوینو را دیده اید و چه بسا از آن ها استفاده کرده باشید -. همچنین می توانیم آثار سخت افزار های بازمتن را به شکل نا محسوس تری هم مشاهده کنیم ، مثلا ممکن است یک پردازنده برنامه پذیر مانند (نرم پردازنده یا Softcore CPU) نیز از نوع متن باز باشد.
شرکت های معروفی مانند تسلا (Tesla) مشارکت زیادی در سخت افزار های متن باز انجام داده اند. خیلی از دستاورد های این شرکت در زمینه فناوری و اختراعات ثبت شده این شرکت در اختیار عموم قرار داده شده است (در اینجا ببینید) و یا یک جستجوی ساده و به شکل رایگان به آن ها دسترسی پیدا خواهید کرد.
اگر منظور ما از سخت افزار کد باز یک جسم فیزیکی مشخص باشد، نقشه ها و مدارهای شماتیک آن برای عموم منتشر شده است، دقیقا مانند نرم افزار های کد باز که کد منبع آن ها در دسترس عموم است .
بگذارید به شکل ساده تری بگوییم : شما می توانید آردوینو را از فروشگاه بخرید ، همچنین می توانید با استفاده از طراحی های آردوینو که در دسترس عموم است یک آردوینو برای خودتان بسازید. حتی می توانید آن را تغییر داده و یک نسخه جدید و بهبود داده شده از آردوینو را تولید و عرضه کنید !
مجوز های متن باز
دنیای متن باز دنیای آزادی است که با انحصار فناوری سر جنگ دارد. البته این بدین معنا نیست که هیچ قانونی در این دنیا حاکم نباشد. دنیای اوپن سورس هم برای خود قوانین و مجوز هایی دارد. در حال حاضر دو مجوز متن باز وجود دارد. مجوز کپی لفت (Copyleft) و جواز کاربرد آزاد (permissive) .
وقتی ایده سخت افزار متن باز شکل گرفت ، قرار بود که این مفهوم دستگاه های الکترونیکی و طراحی های قطعات مکانیکی را پوشش دهد ، اما امروزه سخت افزار متن باز پا را از این هم فراتر گذاشته است . همان طور که در وبسایت اتحادیه سخت افزار های متن باز گفته شده است :
سخت افزار متن باز امروزه در صنعت مد و لباس ، مبلمان ، صنایع صدا و موسیقی ، ماشین های کشاورزی ، مهندسی پزشکی و ده ها رشته دیگر کاربرد دارد.
نقش نامحسوس الکترونیک در سخت افزار های متن باز
با استفاده از فناوری مدار مجتمع دیجیتال برنامه پذیر (FPGA) می توان تقریبا هر چیزی ساخت. این فناوری چنان انعطاف پذیر است که می تواند با آن پردازنده های سفارشی و برنامه هایی بسازید که با استفاده از این پردازنده ها کار می کنند. فناوری FPGA در صنایع الکترونیک مرز های بین سخت افزار و نرم افزار را کم رنگ کرده است.
این فناوری به شما اجازه می دهد که آرایه ای از ترانزیستور ها را به هر شکلی که می خواهید شکل داده و به هم مرتبط کنید.شما می توانید با زبان های توصیف کننده سخت افزار (HDL) معماری الکترونیکی یک پردازنده قدرتمند را بنویسید و آن را به FPGA بدهید تا FPGA تبدیل به پردازنده شما شود ! یعنی شما عملا یک CPU نوشته اید، درست مانند یک نرم افزار!
با FPGA می توان سخت افزار متن باز نرم پردازنده ساخت
یکی از بزرگ ترین و معروف ترین تولید کنندگان آی سی های FPGA شرکت Altera است. این شرکت به همان سبکی که در بالا گفتیم یک پردازنده نرم به نام NIOS II نیز به بازار معرفی کرده است. البته این پردازنده متن باز نیست.
یک وبسایت به نام هسته های باز (OpenCores) تعداد زیادی پروژه FPGA مانند پردازنده ، هسته رمز نگار ، هسته های عملیات ریاضی ، کنترل کننده ویدویی و … دارد که همگی متن باز هستند.
می توان از این مثال ها استفاده کرد و یک معماری جدید از ریز پردازنده ها ایجاد کرد که دنیا را متحول کند. حتی نوعی معماری باز برای پردازنده ها به نام OpenRISC موجود است !
چرا سخت افزار متن باز مهم است ؟
شاید برای شما این سوال پیش بیاید که چرا باید شرکت هایی محصولاتی را طراحی کنند و سپس نتیجه زحمات خود را در دسترس عموم قرار دهند ؟ آیا این کار بیهوده نیست ؟ باید بگوییم که نه ! سخت افزار متن باز باعث ایجاد نوآوری هایی می شود که در حالت انحصار حتی به فکر کسی هم نمی رسید. همین امر باعث رشد و شکوفایی در فناوری ها و بازار مصرف آن ها می شود که برای همه مفید است.
از آنجایی که سخت افزار متن باز مربوط به یک محصول یا قطعه نیست ، تقریبا هر دستگاه یا قطعه ای می تواند عضوی از جامعه سخت افزار های متن باز باشد.
در نتیجه همین طرز فکر که در مورد سخت افزار های فیزیکی مطرح شد ، مردم می توانند به جای مهندسی معکوس و تلاش برای کپی برداری ، به راحتی در مورد این که چیز های مختلف چگونه کار می کنند تحقیق و بررسی کنند. این کار همچنین باعث می شود جنبه های مختلف هر محصولی با توجه به نیزهای مردم اصلاح و سفارشی شود.
با استفاده از مستندات یک محصول متن باز به راحتی می توانید یک ویژگی یا قسمت از دستگاه را با توجه به نیاز های خود اضافه و یا کم کنید که خود در پایین آوردن هزینه ها در کسب و کار ها بسیار مهم است.
ویدیوی زیر که محصولی از اتحادیه سخت افزار های متن باز است توضیح می دهد که چرا سخت افزار متن باز مهم است و چگونه این مفهوم در دنیای صنعتی امروز مفهوم و کاربرد دارد:
بیش از همه این ها ، همان طور که در مورد جامعه طرفداران آردوینو هم دیده ایم ، یک دستگاه متن باز می تواند به هزاران دستگاه مختلف تبدیل شود و مردم می توانند به جای اختراع دوباره چرخ، انرژی خود را صرف نوآوری های جدید بر مبنای سخت افزار موجود کرده و نگران شکایت های حقوقی نیز نباشند.
برای مثال امروزه هر کس می تواند یک فایل طراحی سه بعدی از یک دستگاه را دانلود کند ، آن را بهبود دهد و دوباره آن را در اختیار بقیه قرار دهد. این چرخه چندین بار تکرار می شود و همین باعث بهبود گسترده در کیفیت محصول می شود. کیفیتی که در عهده یک طراح تنها و یا یک شرکت و سال ها آزمایش و تجربه خارج بود. در پایان به شما توصیه می کنیم لیستی از پروژه های مختلف متن باز را از ویکی پدیا بخوانید.
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.