اجتناب از خوردن خوراکی‌ها و نوشیدنی‌های قندی برای اکثر ما کار دشواری است. این در حالی است که مواد قندی نه تنها برای سلامت عمومی بلکه برای سلامت دهان و دندان هم مضر هستند. مهمترین عارضه مصرف مواد قندی در حوزه بهداشت دهان، بروز پوسیدگی دندان است. پوسیدگی شایع‌ترین بیماری مزمن بین کودکان و بزرگسالان است. به همین خاطر شناخت روش‌های پیشگیری از آن برای همه ما ضروری است.
مطالعات متعدد ارتباط شفاف بین عادات غذایی و سلامت دندان و لثه را ثابت کرده اما متخصصان تغذیه و دندانپزشکان فرصت همکاری زیادی با یکدیگر ندارند. بدون بهداشت دهان و دندان نمی‌توان دندان‌های سالم داشت و بهداشت دهان و دندان بدون عادات غذایی سالم به دست نمی‌آید.
اگر می‌خواهید در کنار مصرف خوراکی‌های شیرین از پوسیدگی دندان در امان باشید، نکاتی هست که باید همیشه رعایت کنید. در این مطلب پنج توصیه دندانپزشکان و متخصصان تغذیه برای رعایت بهداشت دهان و دندان بعد از مصرف خوراکی‌های شیرین را برایتان گردآوری کرده‌ایم. با رعایت این توصیه‌ها می‌توانید تا حد زیادی از بروز پوسیدگی دندان جلوگیری کنید.
آب باید نوشیدنی شماره یک باشد
آب سالم‌ترین نوشیدنی ممکن است؛ به ویژه آب شیر که حاوی مقداری فلوراید هم هست. همه می‌دانیم که نوشیدن آب کافی چقدر برای سلامت عمومی مهم است.
آب نه تنها شکر را از سطح دندان‌ها می‌شوید بلکه تکه‌های غذای باقیمانده روی دندان‌ها را هم پاک می‌کند. این تکه‌های غذا باکتری‌های موجود در دهان را تغذیه می‌کنند و منجر به
شکل‌گیری پلاک و در نهایت پوسیدگی دندان می‌شوند.
آب طعم‌دار و آب گازدار هم دقیقا همین فواید را برای دندان‌هایتان دارند. آب گازدار برخلاف نوشیدنی‌های گازدار حاوی شکر به دندان‌هایتان آسیب نمی‌زند.
لبنیات، سبزیجات و میوه‌ها را فراموش نکنید
علاوه بر آب، شیر (بدون شکر اضافی) یک نوشیدنی مفید برای سلامت دهان و دندان است. محصولات لبنی مثل شیر، ماست و پنیر حاوی مقادیر زیادی کلسیم هستند که یکی از مواد مغذی مورد نیاز دندان و استخوان است.
اکثر اوقات چیزی که برای سلامت عمومی بدن خوب باشد، برای سلامت دندان هم خوب است (به جز چند مورد استثنایی). پیشنهاد همه متخصصان تغذیه این است که سبزیجات، میوه‌ها و غلات کامل باید بخشی از رژیم غذایی هر روزه باشند.
از غذاهای به ظاهر مفید دوری کنید
همه ما می‌دانیم نوشابه برای سلامتی عمومی و البته دندان‌ها مضر است. اما آبمیوه چطور؟ مقدار شکر موجود در آبمیوه به قدری زیاد است که می‌تواند به دندان‌ها آسیب بزند و حتی موجب پوسیدگی دندان بشود. این درباره آبمیوه ۱۰۰ درصد طبیعی هم صادق است چون آبمیوه طبیعی هم مقدار زیادی شکر دارد. پیشنهاد دندانپزشکان این است که کودکان زیر ۶ سال فقط ۱۲۰ تا ۱۷۰ میلیمتر آبمیوه در روز مصرف کنند.
سایر خوراکی‌های جامد به ظاهر مفید هم می‌توانند برای دندان‌های ما مضر باشند چون بین دندان‌ها باقی می‌مانند. مثلا میوه‌های خشک مثل کشمش یا اسنک‌های میوه‌ای بسیار چسبناک هستند و به راحتی حل نمی‌شوند و به همین خاطر محل مناسبی برای رشد میکروب روی دندان هستند. بسیاری از افراد فکر می‌کنند فقط آب‌نبات موجب پوسیدگی دندان می‌شود اما اکثر غذاهایی که ما می‌خوریم – مثل چیپس، کراکر و نان – شامل کربوهیدرات هستند که در دهان تبدیل شکر می‌شوند! میکروب‌هایی که روی مواد غذایی باقیمانده در دهان جمع می‌شوند، برایشان مهم نیست شما آب‌نبات خرده باشید یا نان!
با این اوصاف آیا باید از خوردن آبمیوه و میوه خشک خودداری کنیم؟ البته که نه؛ فقط باید بعد از خوردن این خوارکی‌ها مسواک بزنید، آب بنوشید یا آدامس بدون شکر بجویید. ضمنا آدامس بدون شکر ترشح بزاق که عامل ضدپوسیدگی طبیعی در بدن انسان است را هم تحریک می‌کند.
برای از بین بردن آثار مخرب این نوع خوراکی‌ها، استفاده از خمیردندان حاوی فلوراید – دوبار در روز و هربار به مدت دو دقیقه- بسیار مهم است.
زمان تغذیه به اندازه نوع تغذیه مهم است
برخی از متخصصان تغذیه توصیه می‌کنند تعداد وعده‌های غذایی در روز را افزایش بدهید یا بین وعده‌های اصلی میان‌وعده بخورید تا متابولیسم بدن فعال بماند. اما وقتی صحبت از بهداشت دهان و دندان باشد، میان‌وعده‌های زیاد مشکل‌آفرین می‌شود.
تحقیقات آکادمی ملی دندانپزشکی کودکان نشان داده بهداشت دندان بیشتر به زمان تغذیه بستگی دارد تا نوع تغذیه. به عبارت دیگر مصرف خوراکی‌ها و نوشیدنی‌های قندی در تمام طول روز به معنای تغذیه مرتب و مداوم میکروب‌های محرک پوسیدگی دندان است.
حتی اگر در این میان‌وعده‌های پرتکرار مواد خوراکی و نوشیدنی مفید مصرف کنید هم ریسک بروز پوسیدگی دندان را افزایش می‌دهید. مطالعات نشان داده کودکانی که بیشترین پوسیدگی را تجربه می‌کنند، کودکانی هستند که میان‌وعده‌های زیادی دارند (نه آنهایی که دندان شیری دارند).
اگر به غذاها و خوراکی‌های شیرین علاقه دارید، بهتر است آنها را به همراه غذای اصلی میل کنید. خوردن خوراکی‌های شیرین در طول روز، دندان‌ها را در معرض درصد زیادی شکر قرار می‌دهد.
شکلات بهتر از پاستیل است
کارامل، پاستیل و سایر خوراکی‌های چسبناک بسیار مضر هستند. این خوراکی‌ها نه تنها سرشار از شکر هستند بلکه به دندان‌ها می‌چسبند و خطر پوسیدگی دندان را افزایش می‌دهند. آب‌نبات‌های ترش که اسیدی هستند هم به همین میزان خطرناکند چون اسید می‌تواند مینای دندان را از بین ببرد.
اما شکلات نسبت به این خوراکی‌ها چسبندگی و خاصیت اسیدی کمتری دارد. شکلات تلخ هم بهترین نوع است چون شیرینی کمتری نسبت به شکلات شیری دارد و آنتی‌اکسیدان‌هایی دارد که مانع از چسبیدن باکتری به دهان می‌شود و در نتیجه خطر پوسیدگی را کاهش می‌دهد.
البته هیچ دندانپزشکی به شما نمی‌گوید هیچ وقت آب‌نبات و پاستیل نخورید. بلکه باید اعتدال را رعایت کنید و بعد از مصرف مسواک بزنید یا آب بنوشید.
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.